πλουτώνιος

-ια, -ιο, και πλουτώνείος, -εια, -ειο / πλουτώνιος, -ία, -ον και πλουτώνείος, -εία, -ειον, ΝΜΑ

αυτός που ανήκει ή αναφέρεται στον Πλούτωνα

νεοελλ.

1. αυτός που συντελείται στα έγκατα τής γης, ενδογήινος

2. ο αναφερόμενος στον πλουτωνισμό

3. το ουδ. ως ουσ. το πλουτώνιο

ραδιενεργό χημικό στοιχείο, με σύμβολο Pu και ατομικό αριθμό 94, σχηματιζόμενο με αυτόματη μεταστοιχείωση τού ποσειδωνείου, που χρησιμοποιείται ως καύσιμο στους πυρηνικούς σταθμούς για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και για την κατασκευή πυρηνικών όπλων

4. φρ. α) «πλουτώνειες εκρήξεις» — ηφαίστειες εκρήξεις

β) «πλουτώνεια πετρώματα» — οι πλουτωνίτες, πυριγενή πετρώματα που σχηματίζονται από την κρυστάλλωση τού μάγματος σε μεγάλα βάθη κάτω από την επιφάνεια τής Γης

αρχ.

(ουδ. ως ουσ.) τὸ πλουτώνειον

α) ναός τού Άδη

β) i) μυθ. σπηλαιώδης χώρος τον οποίο οι αρχαίοι θεωρούσαν ως είσοδο προς τον Άδη, τον Κάτω Κόσμο

ii) μέρος όπου αναδίδονται από το έδαφος αναθυμιάσεις.

[ΕΤΥΜΟΛ. < Πλούτων. Ο νεοελλ. τ. πλουτώνιο είναι αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. plutonium (< Πλούτων + κατάλ. -ium)].